Dyrektywa Omnibus miała zostać wdrożona w Polsce w maju 2022 roku. Ze względu na nierozpatrzenie poprawek do Ustawy o prawach konsumentów przez parlament, weszła w życie dopiero z początkiem nowego roku. Poza dyrektywą Omnibus, została wprowadzona m.in. dyrektywa cyfrowa i dyrektywa towarowa. Dowiedz się, czym są wskazane dyrektywy i jakie zmiany niosą dla właścicieli sklepów.
Dyrektywa Omnibus została opracowana przez Komisję Europejską, a jej celem jest ujednolicenie i wzmocnienie zasady ochrony konsumentów. Jej wprowadzenie ma poprawić świadomość informacyjną konsumenta kupującego towary i usługi cyfrowe w sieci. Dodatkowo dzięki niej handel ma być bardziej transparentny i bezpieczny.
Unijna dyrektywa Omnibus została wdrożona już w większości europejskich państw. W Polsce zaczęła obowiązywać 1 stycznia 2023 roku. Wynikające z niej zasady nie posiadają okresu karencji, co oznacza, że obowiązują od dnia ich wprowadzenia.
Zmiany wynikające z wprowadzenia dyrektywy Omnibus nakładają na sprzedawcę obowiązek informowania klienta m.in. o:
Dodatkowo regulamin sklepu internetowego musi być zaktualizowany zgodnie z nowym prawem.
Założenia dyrektywy Omnibus mają uchronić konsumentów przed fikcyjnym obniżaniem cen. Jeśli sprzedawca zdecyduje się na wprowadzenie promocji na produkt w swoim sklepie, to zobowiązany będzie do tego, aby wskazać jego najniższą cenę, która obowiązywała przez okres 30 dni przed wprowadzeniem promocji.
A co jeśli produkt znajduje się w sprzedaży na tyle krótko, że nie można wskazać jego najniższej ceny sprzed 30 dni przed promocją? Należy wtedy obok obniżonej ceny poinformować konsumenta o cenie produktu, która obowiązywała od momentu wprowadzenia produktu do sprzedaży.
W ustawie o prawach konsumenta pojawiły się nowe definicje takie jak: internetowa platforma handlowa czy dostawca internetowej platformy handlowej.
Internetowa platforma handlowa umożliwia przedsiębiorcom lub sprzedawcom indywidualnym sprzedaż ich produktów, a w tym możliwość zawierania online umowy dotyczącej sprzedaży. Internetowa platforma handlowa jest niczym innym jak platformą marketplace.
Dostawca internetowej platformy handlowej zobowiązany jest do poinformowania konsumenta, czy osoba trzecia oferująca usługi, towary lub treści cyfrowe jest przedsiębiorcą. Konsument dzięki temu wie, czy umowa, którą zawarł na platformie, podlega ochronie przepisów prawa konsumenckiego.
Sklepy internetowe mogą posiadać mechanizmy, które dostosowują ceny do konkretnej kategorii kupujących. Cena może być dostosowana np. na podstawie oglądanych przez konsumenta produktów, czy ze względu na rodzaj urządzenia, z jakiego korzysta. W przypadku stosowania takich mechanizmów konsument musi zostać poinformowany o tym, że cena została dostosowana ściśle pod niego.
Jeśli na internetowej platformie handlowej oferty przedstawione konsumentowi są plasowane, to musi on o tym zostać poinformowany w jasny i zrozumiały sposób. Plasowaniem może być na przykład kolejność wyświetlania produktów w wynikach wyszukiwania.
Wielu konsumentów przed dokonaniem zakupu weryfikuje, jak produkt oceniają inni kupujący. Dyrektywa Omnibus ma zapobiec publikowaniu fałszywych opinii, w tym od osób, które nie dokonały zakupu produktu. Sprzedawca jest zobowiązany do informowania, w jaki sposób są zbierane i weryfikowane opinie w jego sklepie.
Dyrektywa Omnibus zobowiązuje sprzedawców internetowych do udostępnienia swoim klientom numeru telefonu. Można umieścić go przykładowo w stopce lub na podstronie dedykowanej do kontaktu z obsługą sklepu. Dotychczas wymagane było umieszczenie na stronie sklepu jedynie adresu e-mail oraz danych adresowych siedziby firmy.
Dyrektywa cyfrowa dotyczy sprzedaży treści cyfrowych takich jak np.:
Dyrektywa dotyczy również usług cyfrowych, dzięki którym możliwe jest tworzenie, przetwarzanie lub przechowywanie danych w formie cyfrowej, ale także dostęp do nich. Mogą to być przykładowo serwisy umożliwiające edycję tekstu, czy udostępnianie materiałów wideo (np. YouTube).
Przepisy dyrektywy cyfrowej znajdą także zastosowanie, gdy konsument w zamian za dostarczoną mu cyfrowo treść lub usługę zamiast zapłaty dostarczy przedsiębiorcy swoje dane osobowe. Może być to na przykład udostępnienie treści w zamian za możliwość wysyłki przez przedsiębiorcę newslettera. Praktyka ta jest obecnie stosowana, natomiast doprecyzowane zostały sytuacje, w których nie podlegały one regulacji ustawy o prawach konsumenta. Ma to na celu zapewnić identyczną ochronę, jaką mają konsumenci płacący pieniędzmi, konsumentom, którzy przekazują swoje dane osobowe.
Konsumenci mogą żądać, aby wada w towarze została usunięta, czy też sam towar został wymieniony na nowy. Alternatywnie mogą dążyć do obniżenia ceny, czy skorzystać z prawa odstąpienia od umowy, co w przypadku wadliwego towaru wiąże się ze zwrotem całej jego wartości. Przepisy te mniej więcej pozostają bez zmian, a zwłaszcza w kwestii towarów. W momencie, gdy okaże się, że cyfrowa usługa będzie niezgodna z umową, to odpowiedzialność za udowodnienie jej właściwego dostarczenia spoczywać będzie na sprzedawcy.
Dyrektywa towarowa ma na celu ujednolicenie przepisów prawnych na terenie Unii Europejskiej, dotyczących zgodności towarów z umową. Reguluje ona również zasady korzystania ze środków ochrony prawnej, jeśli okaże się, że towar nie jest zgodny z umową.
Przepisy dotyczące rękojmi dotychczas zawarte były w Kodeksie cywilnym. W momencie wprowadzenia dyrektywy towarowej kwestię tę w całości regulować będzie Ustawa o prawach konsumentów.
W przypadku towarów przedsiębiorca będzie odpowiadał za jego wady ujawnione w ciągu dwóch lat od momentu dostarczenia go do konsumenta. Na wstępie sprzedawca ma prawo rozpatrywać reklamację w kategorii naprawy lub wymiany produktu. Dopiero gdy przedsiębiorca odmówi wymiany produktu lub nie dojdzie ona do skutku, konsument będzie mógł wystąpić o zwrot pieniędzy lub obniżenie ceny za reklamowany produkt.
W przypadku naprawy lub wymiany towaru przedsiębiorca będzie standardowo ponosić koszt odesłania towaru, ale również będzie zobowiązany do jego odbioru od konsumenta na swój koszt. W przypadku, gdy klient będzie chciał zwrócić uszkodzony towar, powinien dokonać tego niezwłocznie na koszt przedsiębiorcy. Zwrot środków przez sprzedawcę powinien zostać zrealizowany w jak najszybszym możliwym terminie, ale nie później niż 14 dni od dnia otrzymania towaru lub dowodu jego odesłania.
Do tej pory sprzedawcy mieli obowiązek odpowiedzi na reklamację w ciągu 30 dni. Dzięki dyrektywie towarowej czas ten został skrócony do 14 dni.
Dotychczas klient miał rok na reklamację. Od momentu wprowadzenia dyrektywy towarowej ma na to dwa lata od momentu wysyłki towaru. W przypadku używanych towarów dalej będzie obowiązywał okres jednego roku.
W przepisach pojawiła się nowa kategoria towarów. Są to towary z elementami cyfrowymi (smart). Zawierają one treść lub usługę cyfrową. Mogą być także z nimi połączone, co oznacza, że ich brak uniemożliwiałby prawidłowe funkcjonowanie produktu.
Przykładem może być inteligentny zegarek. Sam zegarek można uważać za towar z elementami cyfrowymi, który może pełnić swoje funkcje jedynie z aplikacją. Jest ona udostępniana na podstawie tej samej umowy sprzedaży, lecz konsument musi pobrać ją np. na swój smartfon. Jest ona wówczas wzajemnie połączonym elementem cyfrowym.
Poniższe zmiany weź pod uwagę na etapie dostosowywania regulaminu sklepu internetowego. Są one również ważne przy obsłudze klienta:
Powiązane treści